پاسپارتو کردن یک عکس یا اثر هنری راه خیلی موثری برای جلب توجه بیننده به اثره اما رعایت نکردن نکات ظریفی میتونه نتیجه عکس بده. یکی از این نکات ظریف انتخاب پهنای پاسپارتوئه. اگر عادت دارید برای سفارش پاسپارتو از یه پهنای ثابت مثل 5، 7 یا  10سانت ­استفاده کنید با دونستن اینکه هر پهنایی برای پاسپارتو، میتونه معنی خاصی داشته باشه شگفت زده میشید.

گاهی اوقات برای انتخاب پهنای پاسپارتو، تکلیفمون مشخصه، مثلا یک عکس یا اثر هنری با سایز مشخص و یک قاب مناسب هم که بزرگتر از اندازه عکسمون باشه داریم. در این حالت پاسپارتویی انتخاب می‌کنیم که سایز بیرونیش هم‌اندازه قاب و سایز پنجره داخلیش اندازه عکسمون باشه. درسته که این روش راه خیلی خوبی برای استفاده از قاب‌های قدیمیه، اما مراقب باشید!

مهم نیست چقدر اثر هنری و قاب با هم خوب جور بشن، اگه پهنای پاسپارتو خیلی نامتناسب باشه، چیزی که از تصویر نهایی به چشم میاد یک کار نامتوازنه! نه یک ترکیب زیبا از اثر هنری و قاب.

انتخاب پهنای مناسب پاسپارتو

سایز عکس یا اثر هنری به تنهایی می‌تونه پهنای مناسب پاسپارتو رو مشخص کنه. مثلا اگه سایز اثرتون کوچیکه و دوست دارید خوب دیده بشه، یک پاسپارتو با پهنای زیاد انتخاب کنید! ما در ادامه تاثیرات پهناهای مختلف پاسپارتو رو براتون توضیح می‌دیم.

پاسپارتو باید هم با اثر هنری و هم با قاب متناسب باشد.

پاسپارتوی باریک

سعی کنید به هر قیمتی که شده از پاسپارتوهای باریک دوری کنید! درسته که سایز اثر هنری و قاب، مشخص می‌کنه که چه پهنایی برای پاسپارتو «باریک» محسوب می‌شه، اما بهتره که هیچ‌وقت از پاسپارتوی باریک‌تر از ۳ تا ۴ سانت استفاده نکنید.

وقتی پاسپارتو خیلی باریک باشه، به جای اینکه مکملی باشه برای اثر هنری و باعث تاکید بیشتر روی اثر بشه ، شبیه به یه مرز باریک میشه دور اثر. اینجوری به نظر می‌رسه عکس یا نقاشی به زور داخل یه چارچوب قرار گرفته و می‌خواد از پاسپارتو بزنه بیرون!

پاسپارتوی باریک که بیشتر شبیه کادر شده.

پاسپارتوی پهن

این روزها، پاسپارتوهای پهن خیلی طرفدار پیدا کردن. مثلا یک عکس با سایز ۱۰ در ۱۵ سانتی‌متر و پاسپارتو با پهنای ۱۰ سانت به همراه یک قاب باریک مشکی یا طلایی، انتخابِ بسیار محبوب این روزهاست.

همونطور که اشاره شد، پاسپارتوی پهن‌تر به اثر هنریتون جلوه بیشتری می‌ده. یعنی چیزی که می‌تونست یک قاب کوچیک رومیزی بشه کنار تختتون، تبدیل می‌شه به یک قاب بزرگ دیواری چشمگیر با ابعاد ۳۰ در ۴۰ سانتی‌متر.

پاسپارتوی پهن با جلوه‌ای جذاب و مدرن.

اگه یه قاب ساده و خوب می‌خواید، پاسپارتوی سفید و پهن گزینه مناسبیه. این انتخاب محبوب گالری‌های مدرنه. همچنین پاسپارتوهای پهن گزینه‌ ایده‌آلی برای آثاری هستن که قراره بالای یک میز یا مبلمان بزرگ نصب بشن. اینجوری پاسپارتوی پهن به مخاطب اعلام می‌کنه که چیزی که باید بهش توجه کنی اینجاست نه کاناپه پایینی!

این روزها پاسپارتوهای پهن خودشون بعنوان اثر هنری استفاده می‌شن. مثلا یک عکس کوچیک ۵ در ۸ یا ۸ در ۱۰ سانتی متر، با یک پاسپارتوی خیلی پهن سفید و یه قاب خیلی باریک ترکیب می‌شه و یه فضای سفید وسیع ایجاد می‌کنه و برعکس همیشه، عکس رو از سوژه اصلی تبدیل می‌کنه به مکمل برای پاسپارتو!

مناسب‌ترین اندازه پاسپارتو

در گذشته قواعد خیلی دقیقی برای محاسبه مناسب‌ترین سایز پاسپارتو استفاده می‌شده. در حالی که امروزه این قوانین توسط سبک‌ها و استایل‌های مختلف از بین رفتن، اما هنوزم افرادی هستن که ترجیح میدن کسی اصول ابعاد مناسب رو بهشون بگه و همین براشون کافیه!

جدول پایین ابعاد پذیرفته شده و مناسب پاسپارتو رو برای سایز اثرهای مختلف نشون می‌ده. فقط حواستون باشه که تو این جدول، پهنای قاب در نظر گرفته نشده، و اگه می‌خواید هم قاب و هم پاسپارتو تهیه کنید، پهنای پاسپارتو از این قسمت انتخاب کنید و سپس تو بخش تناسب قاب و پاسپارتو، پهنای مناسب قاب رو هم براش پیدا کنید.

پاسپارتوی نامتوازن  یا  Bottom-weighted

یک راه قدیمی برای انتخاب پهنای پاسپارتو  اینه که قسمت پایین پاسپارتو رو پهن‌تر از ۳ طرف دیگه در نظر می‌گیرن. این روش در قرن ۱۹ ایجاد شد برای اینکه خطای دیدی که نحوه آویختن قاب‌ها ایجاد می‌کرد جبران کنه. در اون زمان، آثار هنری قاب شده در گالری‌ها، بالاتر از سطح چشم مخاطب نصب می‌شد و بالای قاب از دیوار فاصله می‌گرفت (زاویه‌دار نصب می‌شد) که مخاطب وقتی به بالا نگاه می‌کنه بتونه اثر رو ببینه.

 از اونجایی که در این وضعیت بیننده نزدیک‌تر به قسمت پایین قاب بود، ضلع پایینی پاسپارتو باریک‌تر از بقیه اضلاع دیده می‌شد، در صورتی که پهنای همه اضلاع با هم برابر بودند. بنابراین با بزرگ‌تر کردن پهنای ضلع پایین در حد ۱۰-۲۰ درصد، این خطای دید رو برطرف می‌کردن و باعث ایجاد تعادل در ابعاد پاسپارتو می‌شدن.

پاسپارتوی نامتوازن قدیمی که پهنای بیشتر ضلع پایین نامحسوسه.

پاسپارتو با پهنای زیاد در ضلع پایین که استایل خاصی به قاب داده.

امروزه با اینکه آثار هنری در راستای چشم مخاطب نصب می‌شه و پهن‌تر گرفتن ضلع پایینی پاسپارتو دیگه ضرورتی نداره، ولی بسیاری از قابسازها هنوز از این قائده سنتی پیروی می‌کنن. این روش همچنین انتخاب بسیار خوبی برای قابیه که اجازه ایجاد پاسپارتوی متقارن رو نمیده.

پهن‌تر گرفتن ضلع پایین پاسپارتو یک موضوع سلیقه‌ای محسوب می‌شه. اما وقتی قاب در راستای چشم بیننده نصب می‌شه، افزایش ۱۰ درصدی پهنای ضلع پایین، تاثیر خاصی نداره. چون هدف این بوده که محسوس نباشه. بنابراین این اختلاف اندازه، دیگه معمولا بیشتر از 20% و کاملا محسوسه. در سال‌های اخیر، اختصاص دادن پهنای زیاد به ضلع پایین در مقایسه با اضلاع دیگه هم برای دکور خانه‌ها محبوبیت پیدا کرده، مثل محبوبیت پاسپارتوهای خیلی پهن!

قانون پایه: پهنای پاسپارتو باید حداقل دو برابر پهنای قاب باشه!

تناسب پهنای قاب و پاسپارتو

تا اینجای کار پهنای پاسپارتو رو انتخاب کردیم، ولی کارمون هنوز تموم نشده. با وجود اینکه الان ابعاد داخلی قاب رو می‌دونیم، اما هنوز مسئله مهم انتخاب قاب مناسب پاسپارتو مونده.  

فعلا قصد نداریم به سبک‌های مختلف قاب بپردازیم چون بسته به عکس یا اثر هنری و دکور موجود در منزلتون، می‌تونید یه قاب طرحدار و کلاسیک یا سلطنتی و یا یه قاب ساده و مدرن انتخاب کنید. ولی وقتی صحبت از پاسپارتو هست، پهنای اون قاب برای ما مهم می‌شه.

مثل همه قواعد دیگه تو قابسازی،  این قاعده رو هم میشه نادیده بگیرید اما این قانون بر اساس اصول زیبایی‌شناسی شکل گرفته، برای همین باید بیشتر بهش توجه کنید. وظیفه پاسپارتو اینه که نگاه بیننده رو به اثر هنری جلب کنه، اما اگه یک قاب با پهنای ۱۰ سانتی متر کنار پاسپارتوی ۵ سانت قرار بگیره، محیط بیرونی قاب رو کل اثر تاثیر می‌ذاره و بهش غلبه می‌کنه و نگاه مخاطب به سختی می‌تونه به سمت اثر جلب بشه!

وقتی پهنای قاب و پاسپارتو تقریبا هم‌اندازه باشه، نگاه مخاطب، درگیر انتخاب بین قاب یا پاسپارتو میشه ، در نتیجه توجه بین این دو تقسیم می‌شه و اثر هنری که سوژه اصلیه، خوب دیده نمی‌شه.

 ممکنه فکر کنید اگه انتخاب پهنای پاسپارتو  انقدر پیچیده‌ست، پس حتما انتخاب پهنای پاسپارتو برای چند اثر که قراره کنار همدیگه روی یک دیوار به نمایش در بیان خیلی سخت‌تره! نگران نباشید، کافیه اندازه قاب‌ها رو یکی در نظر بگیرید­ و با تغییر پهنای پاسپارتو ها آثارتون رو کنار هم روی دیوار قرار بدید و یه مجموعه منسجم و چشم‌نواز از قاب‌ها داشته باشین.

مهم‌ترین بخش این روش، انتخاب مناسب­ترین قابه. اگه عکس‌ها یا آثار هنریتون خیلی با هم متفاوتن، بهتره یک قاب ساده مشکی یا متالیک انتخاب کنید. و اگه همه شبیه به همدیگه‌ن، می‌تونید برای انتخاب قاب از وجه مشترک تصاویر ایده بگیرید. مثلا اگه شما ۶ تا عکس دارید که توی باغ گرفته شده، می‌تونید یک قاب چوبی قهوه‌ای انتخاب کنید.

وقتی چارچوب رو انتخاب کردین، سایز قاب رو بر اساس بزرگ‌ترین تصویرتون انتخاب کنید. سایز قاب با پاسپارتو تطبیق داده می‌شه، چه یک پاسپارتوی کلاسیک با پهنای متوسط و اضلاع هم‌اندازه انتخاب کنید چه یک پاسپارتوی خیلی پهن نامتوازن. اگه مورد دوم رو انتخاب کردید، یادتون باشه که پاسپارتوی بقیه تصاویر، از اینم پهن‌تر میشن.

حالا که سایز پاسپارتو برای بزرگترین اثر رو انتخاب کردیم، ابعاد بیرونی همه پاسپارتو ها رو می‌دونیم و باید در مورد ترکیب بندی بقیه تصاویر تصمیم بگیریم!

1. قرار دادن تصویر در وسط قاب: در این روش، هر تصویر رو در مرکز قاب قرار می‌دیم. که ممکنه باعث بشه پهنای پاسپارتو در قسمت بالا و پایین کمتر یا بیشتر از پهنای چپ و راست بشه. (بعضی وقت‌ها این تفاوت به قدری کمه که اصلا به چشم نمیاد).

2. تراز کردن تصویر از بالا: در روش دوم، ضلع بالایی پاسپارتو برای همه عکس‌ها رو یک اندازه ثابت در نظر می‌گیریم. مثلا چه طول عکسمون 10 سانتیمتر باشه چه 20 سانتیمتر، ضلع بالای پاسپارتو رو 5 سانت در نظر می‌گیریم. اینطوری ابعاد اضلاع پاسپارتو برای هر عکس ممکنه خیلی متفاوت بشه اما ترکیب خوبی رو ایجاد می‌کنه که می‌تونه برای دکور شما عالی باشه.

درضمن می‌تونید  قاب‌ها رو با هر ترکیبی که دوست دارید بچینید و حتی با تغییر حال و هواتون، چیدمان قاب‌ها رو عوض کنید.

البته همیشه این امکان رو دارید که برای هر عکس، قاب و پاسپارتوی خاص خودش رو انتخاب کنید تا یه چیدمان متفاوت و خاص داشته باشین. اما اگه می‌خواید این قاب‌های غیر همسان رو یکجا و روی یک دیوار نصب کنید، پیشنهاد می‌کنیم که یک رنگ ثابت برای قاب‌ها انتخاب کنید، یا پاسپارتوهای شبیه به هم برای همه عکس‌ها در­نظر بگیرید.

حالا که این نکات رو یاد گرفتید و می‌دونید پهنایی که برای پاسپارتو انتخاب می‌کنید، روی ظاهر اثر هنریتون تاثیر مستقیم می‌ذاره، خیلی مهمه که وقت بذارید و مناسب‌ترین پهنا و استایل رو انتخاب کنید و در نهایت همیشه باید یادتون باشه که پاسپارتو، یه اثر هنری ضعیف رو نمی‌تونه زیباتر کنه، اما انتخاب مناسب باعث می‌شه یه اثر هنریِ زیبا، واقعا بدرخشه!